Geçen yılki TI6 finalleri Çinli takım Wings ile Sindirella hikayesine sahipDigital Chaos'u karşı karşıya getirdi. İki takımın 10 oyuncusu da bu yılki TI'da olmayacak ve kazananlar ilk defa unvanlarını savunmak için yer almayacaklar. Oyuncular, farklı sebeplerden dolayı yer almıyorlar ve bu sebepler Dota 2 dahil büyüyen e-spor dünyasının zorluklarına bir bakış sunuyor.

Kırık Kanatlar (Wings)

Son şampiyon Wings takımı dağıldı ve Çinli e-spor takım organizasyonu Ace,oyuncuları reddetti. Oyuncular yönetimden hoşnut değildi ve Batı'daki (Çin dışındaki) Dota 2'de çok da sıra dışı olmayan bir şekilde kendi takımlarını kurmak için takımdan ayrıldı. Ancak Ace ligi sözleşmelerinin şartlarını uygunsuz bir şekilde ihlal ettiklerine karar verdi. Team Wings Gaming dağıldı ve oyuncular mali tartışmalar üzerine gelecekteki Çin etkinliklerine katılmaktan men edildiler.

Team Wings Gaming dağıldı ve oyuncular mali tartışmalar üzerine gelecekteki Çin etkinliklerine katılmaktan men edildiler.

Bu durum profesyonel Dota 2 tarihinde daha önce hiç görülmemişti ve Valve'ın e-sporu destekleme biçimine baktığınızda hiç yaşanmayacağını düşünürdünüz. Takım marka sahiplerinin ligi ve oyuncuları tamamen kontrol ettiği dönemlerde geleneksel sporlarda hep gördüğümüz bir durumdu.

Amerikan sporlarında bu durum ABD Yüksek Mahkemesinin karara bağladığı örnek bir dava ile (Flood ve Kuhn, 1972) sona erdi. Bu kadar marka sahiplerinin spor (beyzbol) üzerinde tamamen kontrol sahibi oldukları sistemi sona erdirdi. Dikkate değer bir nokta da, bundan önce oyunlardan gelen tüm paraların neredeyse hepsi marka sahiplerine gitmesiydi; (süper yıldızlar gibi istisnalar haricinde) oyunculara çok az ödeme yapılıyordu. Bu davadan sonra oyuncular serbest ajanslar aracılığıyla daha fazla kontrol sahibi oldu. Bunun sonucunda da şimdi aşina olduğumuz ve genellikle oyuncular birliği ve marka sahipleri ligi grubu arasındaki müzakerelerle kararlaştırılan sözleşmeler, ajanslar, takaslar ve taslaklar sistemine geçildi.

...Valve'ın modeli para ödülüne dayanıyor ve markalardan çok oyuncularla ilgilidir.

Ancak e-spor yeni teknolojisi, yeni dağıtımı ve izleme modelleriyle henüz çok yeni ve hem oyuncuları korumak/ödüllendirme hem de sağlam, istikrarlı bir ekosistem oluşturmak için hangi sistemin en iyi şekilde çalışacağını tam olarak bilmiyoruz. Riot ve Blizzard gibi bazı şirketler oyuncu maaşlarına (ve sözleşmelere) dayalı marka merkezli modele büyük yatırımlar yapıyor gibi dururken, Valve'ın modeli para ödülüne dayanıyor ve markalardan çok oyuncularla ilgilidir.

Dijital Yapının Karmaşası

Valve'ın sistemi en azından en iyi oyuncular (ör. TI'a katılabilen 100oyuncu) için iyi olacak gibi duruyor ancak bazen oyuncu/marka ilişkilerinde şaşırtıcı dengesizliklere yol açıyor. Geçen senenin finallerinde diğer takım Digital Chaos ise bu soruna iyi bir örnek.

Digital Chaos, gelecek vadeden Kuzey Amerika oyuncuları ve bazı tanıdık isimlerin sunduğu deneyim ve istikrar karışımıyla birlikte 2016 başlarında başlamış yeni bir takımdı. Ancak, o yılın Mart ayında (EG ve Secret'tan) oyuncuları bir araya getirmenin yan etkisi olarak, oyuncuları diğer takımlar tarafından izinsiz olarak avlanmaya başladı. Bu durum hayranlar için oldukça şaşırtıcıydı ve ardından yapılan bir yayında, sahiplerinden birine (Sunsfan) oyuncular sözleşme yaptıysa bunun nasıl gerçekleşebildiği soruldu. Ayrıntı vermeden,önemli bir soru sordu "sözleşmeli olsalardı ne yapabilirdik ki?"

DC'nin TI6 kadrosu halen birlikte Team Planet Odd'da oynuyor ama TI7'yekatılamadılar. Team Digital Chaos,tamamen yeni oyuncularla bu sene TI7'ye geri dönüyor.

E-Spor Sözleşmesi Nedir?

Marka-Sahiplik bulunan bir sporda ligdeki diğer herkes sözleşmelere saygıduyar ve sözleşmeyi ihlal etmek soruna yol açabilir (Wings'te olduğu gibi). Ancak bir lig yapısı olmadan oyuncuyu sözleşmeye bağlayan ne var? Oyuncu sözleşmeyi ihlal ederse marka sahibinin ne yapmalı, onlara dava mı açmalı? E-spor uluslararasıdır, yani hangi ülkenin hangi mahkemesinde dava açacaksınız? Eğer marka sahibi kazanırsa, o oyuncu geri dönüp o takımda gerçekten kazanmak için oynayacak mı? Diğer oyuncular, oyuncularının peşine takılan biriyle oynamak isteyecek mi? Bunun sonucunda sözleşmeler sahiplik tarafında neredeyse uygulanamaz halegelmektedir. Takımların ve turnuva organizatörlerinin sık sık iflas edip ödeme yapmadığı ve ilk profesyonellerin çok az şey kazandığı e-sporun o eski, kötü günlerinde oyuncuların zor yoldan öğrendiği gibi muhtemelen oyuncu tarafında da durum böyle.

Gerçek bir uygulamada, DC oyuncuların gitmesine izin veriyor ama hemen ardından diğer takımın gitmelerine izin verdiği oyunculardan oluşan tamamen yeni bir ekip oluşturabiliyoruz. Bu takım oldukça iyi çıktı, TI6'ya katıldı ve Wings'e karşı final oynadı.

Bir hayran olarak bu durum, en üst düzeylerde mücadele etmeye devam edecek yeni, güçlü bir markanın kurulması gibi görünüyordu. Ama durum böyle değildi. Nisan ayında, oyuncular DC'den ayrılarak Thunderbirds'ü kurdu ve DC kendi çatısı altında Kuzey Amerikalı oyunculardan oluşan tamamen farklı bir grupla anlaştı. Eski DC ekibini kısa bir süre sonra başka bir organizasyon aldı ve şimdi Planet Odd olarak oynuyorlar,ancak bu takım elemeleri geçip TI7'ye katılamadılar (ironik olarak eleme serilerinde yeni DC ekibine kaybettiler).

Chicago Cubs kazağım varsa gelecek sene de giyebileceğimi biliyorum. Bunun e-sporda nasıl yürüyeceği tam net değil.

TI6'yı izlediyseniz ve DC hayranı olduysanız, şimdi kimi destekliyorsunuz? Tamamen yeni oyunculardan oluşan yeni DC takımını mı? Planet Odd? Chicago Cubs kazağım varsa gelecek sene de giyebileceğimi biliyorum. Bunun e-sporda nasıl yürüyeceği tam net değil.

Özgürlük ve İstikrar

Hangisi daha iyi? Oyunculara tam kontrol vermek ve devasa ödül havuzlarında en iyi şansa sahip takımı kurma karmaşasında yaşamak mı?

Geleneksel sporlara benzer bir şekilde daha aşina yollarla hayran kitlesi oluşturmak için daha çok istikrar sağlamak iyi olurdu. Ayrıca ödül havuzunun aşırı derecede en iyi takımlara dağıtılması da birazendişe verici. 2. sınıf takımlardan gelen ancak oyunda kalacak kadar para kazanamayan yeni kanlar ve yeni jenerasyon oyuncular bulmayı daha zor hale mi getirecek? Bu sistem yıllar boyunca istikrarlı kalabilecek mi?

Oyunculara iyi davranan sağlam bir marka sistemi oldukça çekici duruyor. Çin liginin oyuncularına muhteşem maaş desteği vereceği dedikoduları dolanıyor. Ancak Wings oyuncularına olanlar aynı zamanda o ligde her şeyin her zaman adil yürüyüp yürümediğiyle ilgili endişeler de doğuruyor. Lig kararlarını kim denetleyecek ve her şeyin adil olmasını kim sağlayacak? Dota 2 için 22 milyon dolardan fazla ödül havuzu görmek çok güzel; bunu paranın çoğu maaşlarla dağıtılan marka merkezli liglerde göremiyorsunuz.

Yanıtlara sahipmişim gibi de davranmayacağım. Bence birçok zeki insan e-sporun çalışmasını sağlamanın ve e-spordan para elde etmenin yollarını çözmeye çalışıyor. E-sporların her yıl büyüdüğünü görmek isteyen bir hayran olarak, muhtemelen oyuncuların, takımların ve markaların etkileşimlerini takip etmeli ve herkes için adil olan bir sistem bulacağımızı ümit etmelisiniz.

Başlık fotoğrafı: Flickr'da Dota2ti